T.C
           ANKARA VALİLİĞİ
            Özel Kalem Müdürlüğü

14/04/2015

Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat. Görev ve Yetkileri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 27.03.2015 tarih ve 6638 Sayılı Kanunun birinci Maddesi ile; 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun 4/A maddesinin altıncı fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “Ancak bu” ibaresi “Bu” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki cümleler eklenmiştir.

“Ancak, el ile dıştan kontrol hariç, kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dahilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir. Kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde görevli Hakimin onayına sunulur. Bu fıkra kapsamında yapılan araç aramalarına ilişkin olarak kişiye, arama gerekçesini de içeren bir belge verilir.”

2559 sayılı Kanunun 4/A Maddesinin altıncı fıkrasına eklenen cümlede yer alan “Arama” hususunda İçişleri Bakanlığınca belirleneceği öngörülen esaslar, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 10.04.2015 tarih ve Bakanlık Genelge No: 2015/14, EGM Genelge No: 2015/23 sayılı Genelgesinde açıklanmıştır. Buna göre:

Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun (PVSK) 4/A maddesi hükümleri gereğince polis “durdurma ve kimlik sorma” yetkisine sahiptir. Bu yetki kapsamında, polisin tecrübesine ve içinde bulunulan durumdan edindiği izlenime dayanan makul bir sebebin bulunması durumunda kişiler ve araçlar durdurulmaktadır.

27.03.2015 tarihli ve 6638 sayılı Kanunla; 4.7.1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun 4/A maddesinin altıncı fıkrası “Polis, durdurduğu kişi üzerinde veya aracında silah veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı halinde, kendisine veya başkalarına zarar verilmesini önlemek amacına yönelik gerekli tedbirleri alabilir. Bu amaçla kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemez. Ancak, el ile dıştan kontrol hariç, kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dâhilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir. Kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Bu fıkra kapsamında yapılan araç aramalarına ilişkin olarak kişiye, arama gerekçesini de içeren bir belge verilir.” şeklinde değiştirilmiştir.

Söz konusu düzenleme polisin “durdurma ve kimlik sorma” yetkisi kapsamında getirilen bir arama yetkisi olup, önleme ve adli aramalara ilişkin ilgili mevzuat hükümleri aynen uygulanmaya devam edilecektir.

İlgili Kanun maddesinde de belirtildiği üzere Polis; 

a) Bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek,

b) Suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerim tespit etmek,

c) Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek,

ç) Kişilerin hayati, vücut bütünlüğü veya malvarlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek amacıyla durdurmaya yetkilidir.

Kolluk görevlisinin bu yetki kapsamında durdurduğu kişi üzerinde veya aracında el ile dıştan kontrol hariç kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilecektir. Sözlü emir en kısa zamanda yazılı hale getirilecektir Yetkilendirilen kolluk amirleri tarafından verilen arama kararları biriminde kayıt altına alınır ve muhafaza edilir.

Kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulacaktır. Ayrıca yapılan araç aramalarına ilişkin olarak kişiye, arama gerekçesini de içeren yazılı bir belge verilecek, bir nüshası da dosyasında muhafaza edilecektir. Bu kapsamda ekteki “Araç Arama Belgesi” kullanılacaktır.

Aramalar hususunda yukarıda belirtilen Kanun hükümleri ve İçişleri Bakanlığının Genelgesi birlikte değerlendirildiğinde;

* Önleme ve Adli aramalara ilişkin mevzuat hükümleri aynen uygulanmaya devam edilecektir.

* Yeni getirilen düzenlemeye göre aramalarda, el ile dıştan kontrol hariç, kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerin aranmasını gerektiren şartların mevcudiyetine dikkat edilecektir.

* Görevlendirilen kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde görevli Hakimin onayına sunulacaktır.

* Araç aramalarında İçişleri Bakanlığı Genelgesi ekindeki “belge” örneğinin düzenlenmesine dikkat edilecektir.

Bu gereklerin yerine getirilmesi kaydıyla, İl Emniyet Müdürlüğünden Müdür Yardımcıları 2. Sınıf Emniyet Müdürleri Cem AKGÜN ile 2. Sınıf Emniyet Müdürü Orhan ÇEVİK,

İl Jandarma Komutanlığından Komutan Yardımcısı Jandarma Yarbay Hüseyin ALTUNTAŞ ile Asayiş Şube Müdürü Jandarma Yarbay Gökhan ERGÜVEN “ arama kararı” vermeleri hususunda yetkili kılınmışlardır.

Mevcut yasal değişikliklerin ilk uygulamasında karışıklıkları ve hatalı uygulamadan kaynaklanabilecek durumları en aza indirmek amacıyla bu aşamada İlçe Kaymakamlarının ayrıca yetkili belirlemelerinin uygun olmayacağı değerlendirilmiştir.

Gereği ile bu konuda yapılan işlemlerden en kısa zamanda ve en seri vasıta ile Valilik Makamına bilgi verilmesini önemle rica ederim.

Mehmet KILIÇLAR
Ankara Valisi